Εκπαιδευμένος γονέας στον αθλητισμό...

Η συμπεριφορά του παιδιού στον αθλητισμό συνδέεται με τη συμπεριφορά του γονέα του καθώς εκείνος αποτελεί πρότυπο για τον αθλητή. Ο γονέας άλλοτε εμφανίζεται ενθουσιώδης και υποστηρικτικός, άλλοτε απαιτητικός και «υπερεμπλεκόμενος». Οι γονείς αποτελούν σε μεγάλο ποσοστό τον παράγοντα που θα καθορίσει την εμπειρία του παιδιού στο άθλημά του. Έχουν τη δυνατότητα να «χαλάσουν» την εμπειρία από τη συμμετοχή του παιδιού ή να το βοηθήσουν να βιώσει τη διασκέδαση που του παρέχει ο αθλητισμός. Η παρουσία των γονέων είναι απαραίτητη στον αθλητισμό, θα χρειαστεί ωστόσο να είναι και οι ίδιοι «εκπαιδευμένοι», ώστε να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη του αθλητή και στη βελτίωσή του μέσα από το άθλημά του.

Συνοδεύοντας τα παιδιά τους στον αθλητισμό οι γονείς είναι απαραίτητο να έχουν στο μυαλό τους ορισμένες καταστάσεις στις οποίες η αντίδρασή τους θα καθορίσει και την αντίδραση των αθλητών:

🔹 Στηρίξτε τις επιλογές των παιδιών ως προς το άθλημά τους, ακόμη και αν δεν σας βρίσκουν απόλυτα σύμφωνους. Τα παιδιά επιλέγουν αθλήματα με βάση τι τα διασκεδάζει περισσότερο, πού βρίσκονται οι φίλοι τους, σε ποιο άθλημα θεωρούν ότι θα τα καταφέρνουν καλύτερα. Είναι άμεση απόρριψη για ένα παιδί το να εκφράσετε την άποψή σας ότι «δεν κάνει» για το συγκεκριμένο άθλημα. Το παιδί πηγαίνει για να διασκεδάσει, όχι για να σκεφτεί και να σχεδιάσει την μετέπειτα καριέρα του από την ηλικία των πέντε-έξι ετών (όταν και αρχίζει τον αθλητισμό). Η επιθυμία να εξελιχθεί σε «εξαιρετικό» αθλητή είναι «ανησυχία» των γονέων!

🔹 Επιτρέψτε στο παιδί να κινητοποιείται για τα πράγματα που το αφορούν, ώστε να χτίζει σταδιακά την αυτονομία του. Το να μεταφέρει την αθλητική του τσάντα, να βάλει τα πράγματα της προπόνησης, να τηλεφωνήσει στον προπονητή του είναι συνθήκες που θα το βοηθήσουν να αποκτήσει αυτονομία και μετέπειτα αυτοπεποίθηση.

🔹 Αποτελείτε παράδειγμα όταν δείχνετε σεβασμό προς τον προπονητή. Είναι ζωτικής σημασίας για την παραμονή και εξέλιξη του παιδιού το να ακούει και να εμπιστεύεται τις συμβουλές και τις οδηγίες του προπονητή του. Η διαφωνία που εκδηλώνουν οι γονείς προς τον προπονητή γίνεται αντιληπτή από τα παιδιά σε μεγαλύτερο εύρος και επηρεάζει τη συναισθηματική τους στάση τόσο προς τον προπονητή όσο και προς τον αθλητισμό γενικότερα. Η εμπιστοσύνη του αθλητή προς τον προπονητή του είναι ιδιαίτερα σημαντική στην ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης από την πλευρά του αθλητή και την άντληση σιγουριάς και ασφάλειας.

🔹 Είναι λειτουργικό να διαφωνείτε με τους προπονητές, μπορείτε να εκφράσετε την άποψή σας ωστόσο μόνο κατ΄ιδίαν με τον προπονητή και ποτέ μπροστά στο παιδί-αθλητή. Θα του προκαλέσετε δυσάρεστα συναισθήματα τόσο για τον προπονητή όσο και για εσάς!

🔹 Προσπαθήστε να δείχνετε και να είστε υποστηρικτικοί, με ενδιαφέρον, ήπιοι στις αντιδράσεις σας. Ενδιαφέρον σημαίνει να ρωτήσετε τους αθλητές πώς περάσανε στην προπόνηση ή στον αγώνα και όχι να αναλύσετε τον αγώνα και την προπονητική διαδικασία. Αυτό είναι δουλειά του προπονητή.

🔹 Αποφύγετε να παρακολουθείτε προπονήσεις. Θα βοηθήσετε το παιδί να γίνει αυτόνομο, να συγκεντρώνεται περισσότερο στην προπόνηση και να κοινωνικοποιηθεί χωρίς την παρουσία σας.

Ορισμένοι γονείς προσπαθούν να επιτύχουν μέσα από το άθλημα των παιδιών και να αναδείξουν στοιχεία, τα οποία εκείνοι δεν είχαν την ευκαιρία να αναδείξουν στο παρελθόν. Το συγκεκριμένο φαινόμενο ονομάζεται «παγίδα αντίστροφης εξάρτησης» και χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα πιεστική συμπεριφορά του γονέα προς τον παιδί, άκρως παρεμβατική στην δουλειά του προπονητή. Η αντίστροφη εξάρτηση αναφέρεται στο γεγονός ότι πλέον ο γονέας εξαρτά την επιτυχία του ως άνθρωπος από την επιτυχία του παιδιού-αθλητή.

Η πίεση προς τον αθλητή είναι συμπεριφορά που απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή. Τα παιδιά που πιέζονται πάνω από τις ικανότητές τους, είναι πιθανόν να χάσουν την αυτοπεποίθησή τους, να αναπτύξουν άρνηση και εκνευρισμό προς τους γονείς τους, να αισθανθούν ανασφαλή για τις δυνατότητές τους και να σταματήσουν να προσπαθούν. Ορισμένες φορές αυτή η πίεση μεταφέρεται και επηρεάζει τις διατροφικές τους συνήθειες και τον ύπνο τους.

Θυμηθείτε ότι τα περισσότερα παιδιά κάνουν αθλητισμό σε μικρή ηλικία κυρίως για να διασκεδάζουν. Όταν ο αθλητισμός γίνεται πιεστικός και εκλύει αρνητικά συναισθήματα, οδηγούνται σταδιακά στην αποφυγή του και τελικά στην απόσυρση. Βοηθήστε και στηρίξτε τα παιδιά, ώστε η εμπειρία του αθλητισμού να είναι θετική, διασκεδαστική και να αποκομίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα, ωφέλιμα για εκείνα, στοιχεία.

📌 Περισσότερες πληροφορίες για τον Ψυχολόγο-Αθλητικό Ψυχολόγο κ. Ζαρώτη θα βρείτε εδώ