Κορωνοϊός και παιδιά: Πόσο επικίνδυνος είναι; Αξίζει να εμβολιάσω το παιδί μου;

Ενώ η πανδημία του κορωνοϊού συνεχίζει να εξαπλώνεται στη χώρα μας με δεκάδες χιλιάδες κρούσματα και δεκάδες θανάτους να σημειώνονται ημερησίως, πολλοί γονείς συνεχίζουν να έχουν ενδοιασμούς όσον αφορά τον εμβολιασμό των παιδιών τους.
Για τον λόγο αυτό, αποφασίσαμε να διενεργήσουμε συνέντευξη με τον Δρ. Χαλιώτη Φώτιο, Συντονιστή Διευθυντή Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής ΓΝ Παίδων «Η Αγία Σοφία» και την επιστημονική του ομάδα προκειμένου να επιλυθούν οι όποιες απορίες και να διαλευκανθεί κάθε σκοτεινό σημείο από τους πλέον ειδικούς σε αυτό το ζήτημα.

Αρχικά, κύριε Χαλιώτη, πόσο πιθανό είναι τα παιδιά και οι έφηβοι να κολλήσουν κορωνοϊό; 

Αν και μέχρι τώρα υπάρχουν αντικρουόμενα δεδομένα, οι περισσότερες μελέτες που έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά, όπως το Jama Pediatrics, δείχνουν ότι τα παιδιά και οι νέοι (κάτω των 12-14 ετών) είχαν 44% χαμηλότερες πιθανότητες μόλυνσης από SARS-CoV-2, από ένα μολυσμένο άτομο, σε σύγκριση με τους ενήλικες (άνω των 20 ετών). Τα στοιχεία για τους εφήβους είναι λιγότερο σαφή, γι’ αυτό υποθέτουμε πως είναι εξίσου ευάλωτοι με τους ενήλικες. Φάνηκε, ακόμη, ότι τα παιδιά είναι πιο πιθανό να έχουν ασυμπτωματική λοίμωξη σε σχέση με τους ενήλικες.

Οι κορωνοϊοί προσβάλουν το οσφρητικό επιθήλιο λόγω της αυξημένης έκφρασης που παρουσιάζει στον υποδοχέα 2. Είναι το ένζυμο αυτό που αποτελεί την πόρτα του οργανισμού για να μπει ο ιός στο σώμα μας. Ευρήματα από την Νέα Υόρκη υποστηρίζουν πως τα παιδιά έχουν μειωμένη έκφραση του συγκεκριμένου υποδοχέα 2 στην μύτη. Σε μελέτη που εξέτασε ανθρώπους ηλικίας 4-60 ετών, η χαμηλότερη έκφραση του γονιδίου για την παραγωγή αυτού του ενζύμου ήταν στα μικρά παιδιά, και προοδευτικά αύξανε με την ηλικία.  

Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα κορωνοϊού στα παιδιά και στους εφήβους;

Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο σύμπτωμα, το οποίο να πιστοποιεί ότι κάποιο παιδί πάσχει από κορωνοϊό. Ευτυχώς τα περισσότερα εμφανίζουν ήπια συμπτώματα ή είναι σε αρκετές περιπτώσεις ασυμπτωματικά. Η λοίμωξη στα παιδιά εκδηλώνεται συνήθως με συμπτώματα κοινού κρυολογήματος, όπως πυρετός, κεφαλαλγία, βήχας φαρυγγαλγία, δύσπνοια, συμπτώματα από το γαστρεντερικό όπως έμετοι και διαρροϊκές κενώσεις, καθώς και γενικά συμπτώματα όπως ναυτία, κακουχία, μυαλγίες, αρθραλγίες και εξάνθημα. Ορισμένοι μεγαλύτεροι ασθενείς εμφανίζουν ως πρώτο (και μερικές φορές) μοναδικό σύμπτωμα την ανοσμία, μόνη ή σε συνδυασμό με αγευσία.

Τι πρέπει  να κάνουν οι γονείς αν το παιδί τους νοσήσει;

Επειδή έχουμε σχεδόν μηδενική νοσηρότητα από άλλες λοιμώξεις όπως η γρίπη, όταν εμφανίζονται συμπτώματα όπως τα παραπάνω, ο γονιός θα πρέπει να κινητοποιηθεί και να κάνει rapid test στο παιδί, στοιχείο πολύ σημαντικό για την ιχνηλάτηση και την αποφυγή μεγαλύτερης διασποράς στην οικογένεια. Περισσότερο ανήσυχοι θα πρέπει να είναι οι γονείς των βρεφών ηλικίας έως ενός έτους, διότι έχει βρεθεί ότι μπορεί να νοσήσουν σοβαρότερα. Σχεδόν στην ίδια κατηγορία επικινδυνότητας με τα βρέφη βρίσκονται και οι έφηβοι ηλικίας άνω των 14-15 ετών.

Αν το παιδί είναι σε καλή γενική κατάσταση και δεν φαίνεται να είναι μειωμένη η δραστηριότητά του, αν δεν έχει δυσκολία στην αναπνοή, λαμβάνει υγρά, τρώει κανονικά, τότε ο γονιός δεν χρειάζεται να κάνει κάτι ιδιαίτερο όπως επίσης και  όταν έχει βήχα, ρινίτιδα, λίγο πονόλαιμο ή ήπια διάρροια. Η επόμενη κίνηση εξαρτάται από την ένταση των συμπτωμάτων. Άμεση παιδιατρική εκτίμηση και πιθανόν εργαστηριακός έλεγχος απαιτείται σε περίπτωση που το παιδί παρουσιάσει υψηλό πυρετό (>38,5^οC) και ιδίως αν επιμένει για >2-3 ημέρες, αν έχει αίσθημα δύσπνοιας, ταχύπνοια, μειωμένη σίτιση και λήψη υγρών, έντονη καταβολή. Οι γονείς είναι απαραίτητο να εξασφαλίζουν στο παιδί επαρκή ενυδάτωση και θρεπτικές τροφές πλούσιες σε βιταμίνες, όπως επίσης αναλγητικά και αντιπυρετικά έπειτα από παιδιατρική συμβουλή. Θα πρέπει να είναι ήρεμοι, καθησυχαστικοί και να ακούν με προσοχή τα ερωτήματα που ενδεχομένως δημιουργούνται στο παιδί. Είναι σημαντικό οι πληροφορίες που θα δίνουν να είναι έγκυρες και χρειάζεται προσοχή στα μηνύματα που λαμβάνουν από άλλες πηγές, λιγότερο αξιόπιστες. Οφείλουν να δίνουν μια αισιόδοξη και μελλοντική προοπτική, τονίζοντας ότι η κατάσταση αυτή είναι δύσκολη αλλά προσωρινή και ότι όλα θα επανέλθουν στην προ κορωνοϊού κατάσταση, όταν το εμβόλιο και νέες θεραπείες θα συμβάλλουν στην εξάλειψη του ιού.

Ο κορωνοϊός είναι επικίνδυνος για τα παιδιά;

Όπως αναφέραμε και παραπάνω αυτό που χαρακτηρίζει τη νόσο στην παιδική ηλικία είναι η γενικά πιο ήπια κλινική εικόνα. Από τη στιγμή που ένα παιδί θα έρθει σε επαφή με τον ιό μπαίνει στην λεγόμενη φάση επώασης (2-14 ημέρες). Πολλά παιδιά μπορεί να περνούν τη νόσο τελείως υποκλινικά δηλαδή χωρίς κανένα σύμπτωμα ή μπορεί να εμφανιστούν κάποια από τα συμπτώματα που περιγράφηκαν νωρίτερα. Ένα μικρό ποσοστό παιδιών, κυρίως βρέφη, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για πιο σοβαρή νόσηση και πολύ σπάνια έχουν σημειωθεί θάνατοι παιδιών ανά τον κόσμο. Κάποια από αυτά εμφάνισαν δυσλειτουργία της καρδιάς, του εγκεφάλου, των νεφρών ή του δέρματος και μια κλινική εικόνα παρόμοια με τη νόσο Kawasaki (MIS-C: Multisystem Inflammatory Syndrome in Children).

Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες επιπλοκές που εμφανίζουν τα παιδιά;

Οι σημαντικότερες επιπλοκές της λοίμωξης από SARS-CoV-2 στα παιδιά αφορούν:

• Το καρδιαγγειακό, όπως η περικαρδίτιδα και η μυοκαρδίτιδα
• Τη «μακρά ή long Covid» (επίμονα συμπτώματα όπως πονοκέφαλος, κόπωση, δυσκολία συγκέντρωσης, κοιλιακό άλγος κ.λπ., επί μήνες μετά την ανάρρωση του ασθενούς – σχεδόν ποτέ δεν ξεπερνάει τους 3 μήνες στην περίπτωση των παιδιών σε αντίθεση με τους ενήλικες)
• Το πολυσυστηματικό φλεγμονώδες σύνδρομο (MIS-C: Multisystem Inflammatory Syndrome in Children).

Ποια παιδιά κινδυνεύουν περισσότερο να εμφανίσουν επιπλοκές;

Παιδιά υψηλού κινδύνου:

• παιδιά με χρόνια πνευμονοπάθεια (κυστική ίνωση, βρογχοπνευμονική δυσπλασία)
• παιδιά με συγγενή καρδιοπάθεια και σημαντικού βαθμού αιμοδυναμική επιβάρυνση 
• ασθενείς με σοβαρή ανοσοκαταστολή όπως ογκολογικοί ασθενείς υπό χημειοθεραπεία, παιδιά μετά από ΜΜΟ ή μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, παιδιά με SCID ή HIV λοίμωξη και χαμηλά CD4 (ανάλογα με ηλικία ασθενή).
• βρέφη <12 μηνών
• παιδιά με ενδοκρινοπάθειες (Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, υποφυσιακή ανεπάρκεια, ανεπάρκεια επινεφριδίων, σύνδρομο Cushing)
• παιδιά με εκσεσημασμένη παχυσαρκία και συνοδά μεταβολικά νοσήματα

Αναφορικά με τα παιδιά που λαμβάνουν ιατρογενή ανοσοκαταστολή (βιολογικούς παράγοντες ή και κορτικοστεροειδή) λόγω υποκείμενου νοσήματος, θα πρέπει να αντιμετωπίζονται το καθένα ξεχωριστά σύμφωνα με τη γνώμη του θεράποντα, καθώς μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν δεδομένα ούτε αναφορικά με την κλινική έκβαση τέτοιων παιδιών εάν νοσήσουν με COVID-19, αλλά ούτε για το όφελος της αντιιικής αγωγής.

Σε περίπτωση νόσησης, ποια συμπτώματα θα πρέπει να οδηγήσουν τους γονείς στο να αναζητήσουν πιο εξειδικευμένη βοήθεια, ίσως και νοσοκομειακή περίθαλψη;

• Υψηλός πυρετός (>38,5^οC) και ιδίως αν επιμένει για >2-3 ημέρες
•  Έντονος παραγωγικός βήχας 
• Δύσπνοια
• Ταχύπνοια
• Βρογχόσπασμος
• Υποξαιμία (χαμηλό οξυγόνο)
• Γογγυσμός (βογκητό καθώς αναπνέει, σαν να καταβάλει μεγάλη προσπάθεια)
• Μειωμένη σίτιση
• Έντονη καταβολή
• Συμπτώματα από το κεντρικό νευρικό σύστημα (π.χ. σύγχυση)

Τελικά τι ισχύει σχετικά με τη μετάδοση του ιού από τα παιδιά; Τον μεταδίδουν περισσότερο, λιγότερο ή εξίσου με τους ενήλικες;

Ερευνητές του Γενικού Νοσοκομείου της Μασαχουσέτης, της Βοστώνης, και του Harvard με δημοσίευσή τους στην επιθεώρηση «Journal of Infectious Diseases», επιβεβαίωσαν ότι τα βρέφη, τα παιδιά και οι έφηβοι είναι εξίσου ικανά με τους ενήλικες να φέρουν υψηλά επίπεδα ζωντανού, μεταδοτικού ιού στις εκκρίσεις του αναπνευστικού συστήματός τους. Όπως προέκυψε από τη μελέτη, το ιικό φορτίο παιδιών που νοσηλεύθηκαν με COVID-19 δεν διέφερε από εκείνο των νοσηλευόμενων ενηλίκων. Οι επιστήμονες έδειξαν στη συνέχεια ότι τα επίπεδα το ιού είναι υψηλότερα στην αρχή της νόσησης τόσο στα συμπτωματικά όσο και στα ασυμπτωματικά παιδιά. Καθώς μάλιστα νέα στελέχη του SARS-CoV-2 αναδύονται συνεχώς, τα μολυσμένα με τον ιό παιδιά αποτελούν πιθανά «ρεζερβουάρ» εμφάνισης καινούργιων παραλλαγών του ιού αλλά και εξάπλωσης των υπαρχόντων στελεχών του. Η χρήση μάσκας και η τήρηση των υπόλοιπων μέτρων προστασίας είναι απαραίτητη για όλους – παιδιά, εφήβους και ενηλίκους – προκειμένου να απαλλαγούμε από την πανδημία.

Πώς μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους να αναρρώσουν από τυχόν λοίμωξη;

• Επικοινωνία με τον παιδίατρο, ενημέρωση του για τα συμπτώματα και για λήψη οδηγιών σχετικά με τη χορήγηση αντιπυρετικών και αναγλητικών φαρμάκων
• Ενθάρρυνση των παιδιών για βρώση φρούτων και λαχανικών για επαρκή πρόσληψη βιταμινών C και D
• Εξασφάλιση επαρκούς ύπνου
• Τήρηση όλων των απαραίτητων μέτρων προφύλαξης για αποφυγή της μετάδοσης του ιού σε άλλα μέλη της οικογένειας (καλό πλύσιμο χεριών, καθαρισμός και απολύμανση επιφανειών και αντικειμένων, καλός αερισμός των χώρων του σπιτιού, αποφυγή επισκέψεων, τήρηση κανόνων υγιεινής κατά τη διάρκεια παρασκευής γευμάτων)
• Από την πλευρά των γονέων, ειλικρινής έκφραση των συναισθημάτων χωρίς δραματοποίηση, καταστροφολογία, υπερβολές ή συναισθηματική πίεση προς το παιδί
• Ενημέρωση του παιδιού με πληροφορίες που βασίζονται σε έγκυρες πηγές
• Προσαρμογή των περιγραφών του γονιού ανάλογα με την ηλικιακή ωριμότητα του παιδιού
• Ενθάρρυνση των παιδιών για έκφραση και των δικών τους συναισθημάτων και προβληματισμών και τόνωση του αισθήματος ασφάλειας
• Αντιμετώπιση της κατάστασης που επικρατεί με ψυχραιμία και λογική. Αν κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό, αναζήτηση βοήθειας σε γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης

Μετά τη νόσηση των παιδιών υπάρχει κάτι το οποίο θα πρέπει να προσέξουμε; 

Ναι, υπάρχουν όντως πράγματα τα οποία θα πρέπει να προσέξουμε. Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, ακόμα κι αν τα παιδιά που βρέθηκαν θετικά στον Covid-19 είχαν κάποια ή καθόλου συμπτώματα, μπορεί να εκδηλώσουν κάποιες καταστάσεις μετά τη νόσησή τους. Ορισμένες είναι ασήμαντες και υποχωρούν αυτομάτως, ενώ άλλες μπορεί να είναι περισσότερο σοβαρές και να απαιτήσουν θεραπεία. Ενδεικτικά, αυτές οι καταστάσεις μπορεί να αφορούν: αναπνευστικά προβλήματα (βήχας, πόνος στο στήθος, δυσκολία αναπνοής κατά την άσκηση), καρδιακά θέματα (μυοκαρδίτιδα), αλλαγές στην ποιότητα της οσμής και της γεύσης, αναπτυξιακά θέματα (προβλήματα στον λόγο και στη συγκέντρωση), εύκολη κόπωση, πονοκέφαλοι, και Υπερφλεγμονώδες Σύνδρομο (MIS-C). Σε κάθε περίπτωση, αν παρουσιαστεί κάτι από τα παραπάνω, θα πρέπει να ενημερώσουμε άμεσα τον Παιδίατρο μας, ώστε να μας κατευθύνει ανάλογα για τον έλεγχο που χρειάζεται.

Πόσο πιθανό είναι να νοσήσουν και δεύτερη φορά; Έχουν σημειωθεί  τέτοια περιστατικά;

Αρχικά, θα πρέπει να ορίσουμε ως δεύτερη νόσηση ή επαναλοίμωξη, το θετικό αποτέλεσμα στο μοριακό τεστ (PCR-RT), σε 60 ή περισσότερες ημέρες μετά από προηγούμενο θετικό αποτέλεσμα PCR. Δεδομένου των μεταλλάξεων του ιού, η επαναλοίμωξη δεν είναι καθόλου απίθανη. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Dr. LijiThomas (ThomasL. Etal, 2022), στην οποία συμμετείχαν συνολικά 2000 παιδιά 0-14 ετών, βρέθηκε ότι τα μισά παιδιά έγιναν οροθετικά σε αυτή την περίοδο. Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου ήταν μεγαλύτερη στα άτομα ηλικίας κάτω των 2 ετών. Αυτό ήταν 3 φορές υψηλότερο από ό,τι σε άλλες ηλικιακές ομάδες. Όλες οι επαναμολύνσεις εμφανίστηκαν το 2021 και προκλήθηκαν από τις παραλλαγές  Gamma και Delta (VOC) του SARS-CoV-2.

Συστήνετε τον εμβολιασμό των παιδιών;

Τα παιδιά συμμετέχουν στη μετάδοση του ιού και ο εμβολιασμός τους συμβάλλει στον έλεγχο της πανδημίας. Μελέτες δείχνουν ότι ο εμβολιασμός μειώνει τη μετάδοση. Άρα, ναι, συστήνουμε τον εμβολιασμό σε παιδιά ηλικίας 5 ετών και άνω.

Για ποιους λόγους πρέπει να εμβολιαστούν τα παιδιά;

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας:

• Τα παιδιά εμβολιάζονται για την προστασία της ατομικής τους υγείας (σωματικής και ψυχικής) από τον ιό.
• Για την ασφαλή συμμετοχή τους στο σχολείο και τις εξωσχολικές δραστηριότητες.
• Για τη μείωση της διασποράς του ιού στην οικογένεια.
• Η αυξημένη  εμβολιαστική κάλυψη μαθητών και εκπαιδευτικών μειώνει τη διασπορά του ιού στα σχολεία και συνεπώς τον αριθμό νέων κρουσμάτων στην κοινότητα γενικότερα.

Tο εμβόλιο είναι ασφαλές για αυτές τα ηλικίες;

Οι μελέτες δείχνουν ότι τα εμβόλια έναντι του ιού Sars-Cov-2 είναι ασφαλή και αποτελεσματικά σε αυτές τις ηλικιακές ομάδες. Το εμβόλιο Pfizer COVID-19 mRNA έχει εγκριθεί για άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω. Άλλα εμβόλια COVID-19 εξακολουθούν να δοκιμάζονται σε άτομα ηλικίας κάτω των 18 ετών. Όταν το εμβόλιο Pfizer δοκιμάστηκε σε παιδιά ηλικίας 12 έως 18 ετών, βρέθηκε ότι ήταν ασφαλές και συγκεκριμένα:

Άτομα ηλικίας 16 έως 18 ετών συμπεριλήφθηκαν στις δοκιμές που υποβλήθηκαν στο FDA τον Δεκέμβριο του 2020. Έκτοτε, περισσότεροι από 2 εκατομμύρια έφηβοι έχουν λάβει μία δόση του εμβολίου και περισσότεροι από 1 εκατομμύριο έχουν λάβει και τις δύο δόσεις έως τις 12 Μαΐου 2021, ημερομηνία κατά την οποία εγκρίθηκε η χορήγηση του εμβολίου σε παιδιά ηλικίας 12 έως 15 ετών. Δεν υπάρχει ανησυχία για την ασφάλεια του εμβολίου.

Η κλινική δοκιμή σε παιδιά ηλικίας 12 έως 15 ετών αξιολόγησε περίπου 1.100 παιδιά που έλαβαν το εμβόλιο και τα συνέκρινε με περίπου ίδιο αριθμό παιδιών που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Επιπλέον αξιολόγησε περίπου 2.000 άτομα ηλικίας 16 έως 25 ετών που εμβολιάστηκαν και τα συνέκρινε με περίπου τον ίδιο αριθμό ατόμων ομάδας που έλαβε εικονικό φάρμακο. Κανένα εμβολιασμένο άτομο δεν μολύνθηκε με COVID-19 ή εμφάνισε σοβαρές παρενέργειες, όπως αναφυλακτική αλλεργική αντίδραση. Ένας μικρός αριθμός εμφάνισε διόγκωση (λεμφαδενοπάθεια) κάτω από το βραχίονα στην πλευρά στην οποία χορηγήθηκε το εμβόλιο, η οποία μπορεί επίσης να συμβεί σε ενήλικες που λαμβάνουν εμβόλια mRNA. Αυτή η παρενέργεια εμφανίστηκε 2-10 ημέρες μετά τον εμβολιασμό και συνήθως διήρκεσε έως 10 ημέρες.

Είναι επαρκή τα επιστημονικά δεδομένα για τη σύσταση του εμβολίου στα παιδιά;

Στα εμβόλια  περιλαμβάνονται τα εξής:

• σταθεροποιητές: για τη διατήρηση της σταθερότητας των συστατικών του εμβολίου
• ανοσοενισχυτικές ουσίες: βελτιώνουν την ανοσοαπόκριση στο εμβόλιο καθιστώντας την αντίδραση ισχυρότερη, ταχύτερη και με μεγαλύτερη διάρκεια με την πάροδο του χρόνου — ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το αλουμίνιο
• έκδοχα: πρόκειται για αδρανή συστατικά, όπως το νερό, ή το χλωριούχο νάτριο (αλάτι), καθώς και συντηρητικά ή σταθεροποιητές που βοηθούν το εμβόλιο να παραμείνει αναλλοίωτο κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης, διατηρώντας έτσι τη δραστικότητά του.

Όλες οι ουσίες των εμβολίων ελέγχονται συνεχώς ώστε να διασφαλίζεται η παρουσία τους σε επίπεδα που έχουν αποδειχθεί ασφαλή. Οι ρυθμιστικές αρχές ελέγχουν εάν τα οφέλη των εμβολίων αντισταθμίζουν τον κίνδυνο εκδήλωσης ανεπιθύμητων ενεργειών.

Υπάρχουν παρενέργειες;

Το εμβόλιο των Pfizer και BioNTech προκάλεσε ως επί το πλείστον ήπιες παρενέργειες σε παιδιά ηλικίας 5 έως 11 ετών, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC). Τα στοιχεία έδειξαν ότι μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου ορισμένα παιδιά ανέφεραν πόνο στο σημείο της ένεσης και άλλες αντιδράσεις, όπως κόπωση και πονοκέφαλος.

Το CDC είπε ότι έλαβε επίσης αναφορές για 11 περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας, ενός τύπου καρδιακής φλεγμονής, σε παιδιά ηλικίας 5-11 ετών που είχαν λάβει το εμβόλιο. Από αυτά τα επτά είχαν ήδη αναρρώσει και τα τέσσερα ανέρρωσαν τη στιγμή της αναφοράς. Η μυοκαρδίτιδα είναι μια σπάνια παρενέργεια εμβολίων mRNA.

Το Αμερικανικό Σύστημα Αναφοράς Ανεπιθύμητων Συμβάντων Εμβολίου (VAERS) έλαβε 4.249 αναφορές ανεπιθύμητων παρενεργειών, εκ των οποίων το 97,6% δεν ήταν σοβαρές, σημείωσε το CDC.

Συστήνεται ο εμβολιασμός σε παιδιά που έχουν ήδη νοσήσει; Και αν ναι, μετά από πόσο διάστημα;

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, στην περίπτωση που ένα παιδί έχει νοσήσει, η δεύτερη δόση, δηλαδή η πρώτη μετά τη νόσηση, χορηγείται μετά από τρεις μήνες.  Είναι κάτι ανάλογο με αυτό που γίνεται στους ενήλικες. Είναι σημαντικό όμως να τονιστεί - και αυτό έχει προκύψει από πολλά ερωτήματα γονέων - ότι ο εμβολιασμός για Covid δεν θα πρέπει να δημιουργήσει αναβολές ή ακόμη και ακυρώσεις του βασικού προγράμματος του εμβολιασμού των παιδιών.

Τέλος, απευθυνόμενος προς τους γονείς και τα παιδιά, ποιο μήνυμα θα θέλατε να μεταφέρετε αναφορικά με τον κορωνοϊό και τον εμβολιασμό ενάντια σε αυτόν;

Η νόσηση από Covid-19, (όσο ήπια ή και σχεδόν ανύπαρκτα να είναι τα συμπτώματα), δεν είναι αθώα για τα παιδιά, πέρα από τον κίνδυνο μετάδοσης στα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και του κοινωνικού συνόλου. Δεν υφίσταται φόβος για τα εμβόλια. Πρέπει να ακολουθήσουμε τις παγκόσμια καθιερωμένες οδηγίες για εμβολιασμό παιδιών και εφήβων, και να προστατευτούμε.

Σας ευχαριστούμε πάρα πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρήσατε η οποία ελπίζουμε να συνεισφέρει στην προσπάθεια περιορισμού της πανδημίας του κορωνοϊού. 

Dr Χαλιώτης Φώτιος, Συντονιστής Διευθυντής Β΄ Παιδιατρικής Κλινικής ΓΝ Παίδων «Η Αγία Σοφία»
Λαζάρου Χρυσάνθη, MD, MSc «Γενική και Εξειδικευμένη Παιδιατρική: Κλινική Πράξη και Έρευνα», Ειδικευόμενη Παιδιατρικής ΓΝ Παίδων «Η Αγία Σοφία»
Τσολιάκος Ιωάννης, MD, MSc «Παιδιατρική Λοιμωξιολογία», Ειδικευόμενος Παιδιατρικής ΓΝ Παίδων «Η Αγία Σοφία»