Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για τον πόλεμο
«Πώς να κρυφτείς απ’τα παιδιά.. Έτσι κ αλλιώς τα ξέρουν όλα». Αυτοί οι στίχοι πιο επίκαιροι από ποτέ…
Οι τελευταίες εξελίξεις της επικαιρότητας έχουν φέρει τον πόλεμο και τις συνέπειές του μέσα στα σπίτια όλων μας, μέσω της πληροφόρησης (τηλεόραση, internet, ραδιόφωνο). Οι γονείς λοιπόν, καλούνται να εξηγήσουν στα παιδιά μια τόσο δύσκολη και περίπλοκη πραγματικότητα, που ακόμα και για οι ενήλικες είναι δύσκολο να κατανοήσουν, βάση λογικής, τι είναι αυτό που συμβαίνει στον κόσμο μας και για ποιον λόγο εν έτη 2022 εξακολουθούμε να μιλάμε για πολέμους, πρόσφυγες και για το εάν όλη αυτή η κατάσταση αύριο ακουμπήσει και τη δική μας χώρα, τη δική μας ζωή.
Οι γονείς πρέπει να ξέρουν ότι τα παιδιά ήθελαν, θέλουν και θα θέλουν πάντα τις αλήθειες, άρα λοιπόν δεν έχει νόημα να προσπαθούμε να κρύψουμε την πραγματικότητα από κείνα. Είναι πολύ σημαντικό να συζητήσουμε μαζί τους, ανάλογα πάντα με την ηλικία τους, και κυρίως να τους επιτρέψουμε να μας εκφράσουν τις δικές τους απορίες. Διαφορετικά θα μιλήσουμε σε ένα παιδί που είναι 5 ετών, διαφορετικά σε ένα παιδί 10 ετών και διαφορετικά σε έναν έφηβο. Σε όποιο ηλικιακό στάδιο κ αν βρίσκεται το παιδί, οφείλουμε να ακούσουμε πρώτα τις ερωτήσεις του, καθώς αυτό σημαίνει ότι θα μπορέσουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τις αγωνίες του και τους φόβους του.
Δεν τους ωραιοποιούμε την κατάσταση, αλλά ούτε και δημιουργούμε φόβους και ανησυχίες. Επιπλέον, δεν τους περιγράφουμε εικόνες που μπορεί μες το μυαλό τους, σε συνδυασμό με τη φαντασία, που είναι πολύ ανεπτυγμένη κυρίως στα μικρά παιδιά, να δημιουργήσει "τέρατα" που θα τα βασανίζουν. Για αυτό τον λόγο δεν πρέπει να αφήνουμε τα παιδιά να βλέπουν ανεξέλεγκτα εικόνες και φωτογραφίες του πολέμου και επίσης δεν ενδείκνυται οι γονείς, παρουσία των παιδιών, να παρακολουθούν μαραθώνιους ενημέρωσης στην τηλεόραση σχετικά με τον πόλεμο ή να είναι γεμάτο το τηλέφωνό τους από site στο internet με σχετικές φωτογραφίες.
Τα παιδιά και ειδικά τα μικρότερα δεν μπορούν να κατανοήσουν επακριβώς την έννοια του θανάτου και την έννοια της μη ύπαρξης. Άρα λοιπόν, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να προσπαθήσουμε να τους εξηγήσουμε τι σημαίνει ο θάνατος με αφορμή έναν πόλεμο. Είναι πάρα πολύ σημαντικό τα παιδιά να νιώσουν την ασφάλεια ότι οι γονείς τους είναι εκεί για να τα προστατέψουν. Εξίσου σημαντικό είναι να τους διευκρινίσουν οι γονείς ότι αυτό συμβαίνει σε κάποια χώρα του πλανήτη που δεν είναι η δική μας και δεν είναι ακριβώς δίπλα μας, έτσι ώστε τα παιδιά να μην νιώθουν καθημερινά τον φόβο ότι μπορεί να ξυπνήσουν το πρωί και αυτό να συμβαίνει και στη δική τους ζωή.
Κατά 99% η ερώτηση που θα δεχθούν οι γονείς είναι για το εάν θα συμβεί και σε μας και πρέπει να απαντηθεί με διπλωματική ειλικρίνεια, δηλαδή ότι ποτέ κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος και να αποκλείσει ότι δε θα συμβεί σε ένα σημείο του κόσμου ένας πόλεμος, όμως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει καμία ανησυχία για τη χώρα μας. Παράλληλα, είναι εξίσου σημαντικό να μην αποκρύπτουμε πράγματα από τα παιδιά, δηλαδή αν ακουστεί κάτι από μια ανοιχτή τηλεόραση ή αν το παιδί ρωτήσει ‘’τι διαβάζεις μαμα,μπαμπά..’’ η απάντηση να είναι αληθής, ότι διαβάζετε για τις εξελίξεις του πολέμου. Κάτι που επίσης θα μπορούσε να βοηθήσει, κυρίως για παιδιά μικρότερων ηλικιών, θα ήταν ίσως να τους διαβάσουμε και κάποιο παραμύθι που έχει μέσα στοιχεία από κάποιον πόλεμο, έτσι ώστε η πληροφόρησή τους και οι εικόνες που θα δουν δε θα είναι τόσο βίαιες και θα υπάρξει μια αναγνώριση από μεριάς τους για την έννοια του πολέμου, χωρίς όμως να τρομοκρατηθούν.
Αν έχουμε να κάνουμε με παιδιά προεφηβείας ή εφηβείας, τότε τους δίνουμε περισσότερες πληροφορίες ακόμα και για το παρασκήνιο που μπορεί να υπάρχει πίσω από έναν πόλεμο, π.χ. ενδεχομένως οικονομικά συμφέροντα, έτσι ώστε το παιδί να μπορεί να κάνει μια σύνδεση για ποιον λόγο συμβαίνουν οι πόλεμοι. Δίνουμε κάποιες πιο λογικές ερμηνείες, αλλά παρόλα αυτά, ακόμα κι αν το παιδί είναι στην εφηβεία, προσπαθούμε να το καθησυχάσουμε και να μην του γιγαντώσουμε φόβους μέσα στο μυαλό του. Ποτέ και για κανένα πράγμα δεν υπάρχει μαγική συνταγή για να ακολουθήσει ένας γονιός στην επικοινωνία του με το παιδί του. Σε αυτή την πρόκληση που έρχονται αντιμέτωποι οι γονείς, στο να εξηγήσουν κάτι τόσο απαίσιο, είναι πολύ σημαντικό να θυμούνται ότι η ψυχραιμία, η ειλικρίνεια και η προσαρμογή στα ακούσματα σύμφωνα με την ηλικία του παιδιού του, είναι πολύτιμοι βοηθοί και σύμμαχοι σε αυτή την τόση δύσκολη και άβολη κουβέντα.
Περισσότερες πληροφορίες για τον Χώρο Συναισθήματα με ένα κλικ στην εικόνα:
