Η παιδαγωγική διάσταση του Θεάτρου Μαριονέτας
Συχνά, αναφερόμενοι στο κουκλοθέατρο, μεταφερόμαστε συνειρμικά στο πεδίο της παιδικής ηλικίας παρά το γεγονός ότι, ως μορφή τέχνης, δε σχετίζεται αποκλειστικά με τα παιδιά.
Διαπιστώνεται ότι η παιδαγωγική διάσταση του κουκλοθέατρου συγκεντρώνει το ενδιαφέρων πολλών μελετητών, με αποτέλεσμα να αποτελεί ένα διεπιστημονικό πεδίο προσέγγισης, όπως καταγράφεται τόσο στην Ελληνική όσο και στη διεθνή βιβλιογραφία.
Ο πυρήνας του ενδιαφέροντος αφορά τους τρόπους με τους οποίους το θέατρο της κούκλας μπορεί να βρεθεί σε πολυεπίπεδη και διαλεκτική σχέση με το πεδίο της παιδαγωγικής, τόσο στις «συμβατικές» όσο και στις άλλες της μορφές.
Διαφαίνεται ότι, μέσω του κουκλοθέατρου, συγκροτείται ένα πεδίο εξωθούμενο πέρα από το τυπικό διδακτικό πλαίσιο. Το πεδίο αυτό, ενσωματώνοντας στοιχεία του παιχνιδιού, του φαντασιακού, της ενσυναίσθησης και της αλληλόδρασης, προσφέρει νέες δυναμικές στη διαπραγμάτευση, την κριτική και την πρόσληψη της πληροφορίας, χωρίς ταυτόχρονα να βρίσκεται σε σχέση αντίθεσης με την πραγματικότητα που βιώνει το παιδί.
Το κουκλοθέατρο, κινητοποιώντας την αξιοποίηση νοητικών και ψυχολογικών εργαλείων, προωθεί τη δόμηση του αντικειμένου της γνώσης μέσω εσωτερικών διεργασιών, προσφέροντας στους μαθητές και στις μαθήτριες τη ‘’χαρά του να μαθαίνουν – μέσω της χαράς’’.
Όπως ανακύπτει, το ‘’παιδαγωγικό κουκλοθέατρο’’ μπορεί να διανοίξει νέους ορίζοντες στους τομείς της γνωστικής, συναισθηματικής και κοινωνικής ανάπτυξης των παιδιών.
Ενδεικτικά μπορεί να αναφερθεί ότι η τέχνη της κούκλας διαμεσολαβεί, δυνητικά, στα εκπαιδευτικά πεδία που συνδέονται με τη διαμόρφωση της ταυτότητας, την ανάπτυξη προσωπικών και κοινωνικών δεξιοτήτων, την καλλιέργεια της αυτορρύθμισης κ.α.
Αυτό επιτυγχάνεται μέσω ενός ιδιότυπου σχήματος όπου η εισαγωγή στην καλαισθησία, η διερεύνηση ιδεών, συναισθημάτων, σχέσεων, συμπεριφορών, αξιών, και εννοιών παίζουν κομβικό ρόλο.
Επιπλέον, εκτενείς αναφορές υπάρχουν σχετικά με τους πολλαπλούς τρόπους, μέσω των οποίων, η κούκλα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο επίπεδο της δόμησης προγραμμάτων παρέμβασης σε παιδιά που αντιμετωπίζουν μαθησιακές ή ψυχοκοινωνικές δυσκολίες.
Καθώς η κούκλα εν-ψυχώνεται, δημιουργεί έντονες συγκινησιακές εντυπώσεις στο παιδικό κοινό, οι οποίες παραπέμπουν εντέλει σε μορφές ύπαρξης, γεγονότα και φαινόμενα του πραγματικού κόσμου. Αναπαριστά συνεπώς, έστω μεγενθυμένες ή φαντασιακά διαμορφωμένες, κοινωνικές πρακτικές και αντιλήψεις.
Αυτό το στοιχείο καθιστά το κουκλοθέατρο έναν ιδιότυπο πολιτισμικό μηχανισμό εσωτερίκευσης κοινωνικών συμπεριφορών, που μπορεί μέσω μιας δημιουργικής και κριτικής διαδικασίας, να προσεγγίσει ποικίλα ζητήματα που αφορούν εν γένει την παιδική ηλικία.
