Δυσλεξία: Πώς επηρεάζει την ταυτότητα και τον χαρακτήρα του παιδιού

Ο όρος δυσλεξία αναφέρεται στην ειδική μαθησιακή δυσκολία που σχετίζεται κυρίως με τις δυσκολίες των παιδιών στην ανάγνωση, σε επίπεδο λέξης( Perfetti, 1985, Shaywitz, 2004). Τα προβλήματα στην ανάγνωση δεν ξεπερνιούνται στο δημοτικό και συνεχίζουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής.

Συγκεκριμένα, τα παιδιά με δυσλεξία δυσκολεύονται:

• στην ευχέρεια της ανάγνωσης
• στην κατανόηση του γραπτού λόγου
• στην αποκωδικοποίηση του αλφαβητικού κώδικα

Επιπλέον, όπως και σε όλα τα είδη των ειδικών μαθησιακών δυσκολιών, τα παιδιά με δυσλεξία παρουσιάζουν:

• χαμηλή μνήμη
• χαμηλή επεξεργασία των πληροφοριών
• χαμηλή ακουστική επεξεργασία και αντίληψη
• δυσκολία στη χρήση των κατάλληλων στρατηγικών για ένα επιτυχές αποτέλεσμα
• ελλειμματική προσοχή, καθώς δυσκολεύονται να ξεχωρίσουν ποιο σημείο είναι σημαντικό.

Πώς όλα αυτά, όμως, επηρεάζουν τη συναισθηματική και κοινωνική ανάπτυξη των μαθητών αυτών;

Τα παιδιά με δυσλεξία, όπως και με άλλες μαθησιακές δυσκολίες, παρουσιάζουν αρκετές δυσκολίες στο συναίσθημα και στην κοινωνικοποίηση.

Ξεκινώντας από το δημοτικό, οι έντονες δυσκολίες κατά την πρώτη επαφή με τη διαδικασία της μάθησης δημιουργεί μία αρνητική εικόνα για το παιδί.

Συνήθως, απομονώνεται και δεν κάνει εύκολα φίλους, εξαιτίας της αρνητικής εικόνας που, συνήθως, διαμορφώνεται εντός της τάξης. Επιπλέον, είναι πολύ πιθανόν η δυσκολία στην έκφραση του λόγου να δημιουργήσει προβλήματα στην επικοινωνία.

Η δυσκολία αυτή είναι πιθανόν να οδηγήσει σε περιστατικά εκφοβισμού προς το παιδί με μαθησιακή δυσκολία. Ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζει έντονα το φαινόμενο της κοινωνικής απομόνωσης ή της κοινωνικής απόρριψης.

Οι χαμηλές κοινωνικές δεξιότητες και οι δυσκολίες κατανόησης αιτίας – αποτελέσματος οδηγούν πολλές φορές σε αρνητικά συναισθήματα. Παράλληλα, η έντονη προσπάθεια του παιδιού, σε συνδυασμό με το χαμηλό δείκτη επίδοσης, επιδρά αρνητικά στη δημιουργία μίας θετικής αυτοεικόνας.

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοαντίληψη του ατόμου δυσχεραίνει την απόδοση και τη δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης. Τα έντονα αρνητικά συναισθήματα που νιώθει σε καθημερινή και συνεχή βάση το παιδί δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο στη δημιουργία της ταυτότητάς του: «χαμηλή επίδοση – χαμηλή αυτοεκτίμηση – αποτυχία – χαμηλή επίδοση – αρνητικά συναισθήματα – αποτυχία».

Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε το παιδί με δυσλεξία ή άλλες μαθησιακές δυσκολίες

Αν και τα ερευνητικά δεδομένα ασχολούνται, κυρίως, με τις γνωστικές δεξιότητες και την ανάπτυξη αυτών, και δε σχετίζονται τόσο με τις ψυχολογικές προεκτάσεις της δυσλεξίας, έχει προταθεί το μοντέλο της ψυχικής ανθεκτικότητας, το οποίο αφορά:

• στην αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον
• στην κατανόηση της διαφορετικότητας του κάθε ατόμου
• στην αναγνώριση των παραγόντων που μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά.

Έναν σημαντικό τομέα υποστήριξης αποτελεί η οικογένεια. Πώς, όμως, μπορούμε να λειτουργήσουμε υποστηρικτικά απέναντι σε ένα παιδί που δυσκολεύεται να αντιληφθεί ό,τι εμάς μας φαίνεται απλό, και γεύεται, μονίμως, αρνητικά συναισθήματα:

• Δημιουργήστε ένα θετικό κλίμα κατά τη διαδικασία της μάθησης
• Δώστε στο παιδί τη δυνατότητα να νιώσει ικανό, και προαγάγετε τα θετικά του χαρακτηριστικά
• Επιβραβεύστε την προσπάθεια, και όχι το αποτέλεσμα, και τονώστε τη χαμηλή αυτοεκτίμηση του παιδιού
• Ακούστε και κατανοήστε τις ανησυχίες του και τους προβληματισμούς του
• Αποδεχτείτε πρώτα εσείς τη διαφορετικότητα του παιδιού σας με αγάπη και ζεστασιά
• Δώστε σημασία σε ό,τι είναι σημαντικό για το ίδιο το παιδί
• Θέστε μικρούς και πραγματοποιήσιμους στόχους
• Μη χρησιμοποιείτε χαρακτηρισμούς που σχετίζονται με την προσωπικότητα του παιδιού
• Αν υπάρχουν δυσκολίες που δεν μπορείτε να αντιμετωπίσετε, απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό

"Να θυμάστε πως η αγάπη, η κατανόηση και η ζεστασιά είναι οι βασικοί παράγοντες που προάγουν ευτυχισμένα παιδιά κι επιτυχημένους ενήλικες."

Πηγή: missormadam.gr