Πώς προσεγγίζω το θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης ανά ηλικία

Ως γονείς, αλλά και ως παιδαγωγοί, θα κληθούμε να μιλήσουμε στα παιδιά για θέματα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Καλό θα ήταν να αναφερθούμε σε αυτά όσο το παιδί είναι μικρό, και, καθώς μεγαλώνει, να εμπλουτίζουμε τις γνώσεις του, χρησιμοποιώντας λεξιλόγιο κατανοητό για την ηλικία του.

Όταν το παιδί αρχίζει να μας ρωτάει και να μας καταθέτει τις απορίες του σχετικά με το θέμα που αναφερόμαστε, καλό θα είναι να του δίνουμε απλές και ξεκάθαρες- κατανοητές απαντήσεις, κατάλληλες για την ηλικία στην οποία βρίσκεται.

Τα ηλικιακά όρια δεν είναι συγκεκριμένα, καθώς καθοριστικό ρόλο διαδραματίζει και το ίδιο το παιδί στο οποίο θα απευθυνθούμε.

Πώς προσεγγίζω το θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης ανά ηλικία:

Μέχρι 4 ετών

Σε ένα παιδί μέχρι 4 ετών καλό θα ήταν να αναφερθούμε και να εξηγήσουμε τις σωματικές διαφορές ανάμεσα στα αγόρια και στα κορίτσια. Η αναφορά που θα κάνουμε στα μέρη του σώματος θα πρέπει να είναι η ορθή (πέος, στήθος). Ακόμα, θα πρέπει να μιλήσουμε στο παιδί για τη δυνατότητα που έχει να εξερευνήσει το σώμα του και να το γνωρίσει, καθώς του ανήκει, αλλά, παράλληλα, να θίξουμε το θέμα ότι δεν επιτρέπουμε σε κανέναν άλλον, πέρα από γονείς και παιδαγωγό, να αγγίζει το σώμα του.

Επιπλέον, ούτε και το ίδιο έχει τη δυνατότητα να αγγίζει το σώμα άλλου παιδιού, ακόμα και αν πρόκειται για χέρια, μαλλιά, αν το άλλο το παιδί δε το επιθυμεί. Έτσι, μαθαίνει για τα όρια, τόσο τα δικά του όσο και τον άλλων ανθρώπων, αλλά και για το να σέβεται, τόσο το δικό του σώμα όσο και των άλλων.

Μέχρι 6 ετών

Σε ένα παιδί μέχρι 6 ετών θα γίνει μία πρώτη συζήτηση σχετικά με τη σύλληψη ενός μωρού, την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, με απλή γλώσσα, χωρίς πολλές λεπτομέρειες. Ακόμα, θα μιλήσουμε παραπάνω για το θέμα σχετικά με τον χειρισμό του σώματός του, με το τι είναι αποδεκτό και το τι όχι, ποιες συμπεριφορές είναι αποδεκτές σε δημόσιο χώρο και ποιες σε ιδιωτικό.

Είναι πολύ βασικό να συνεχίσουμε να του υπενθυμίζουμε ότι μόνο σε αυτό ανήκει το σώμα του, και πρέπει να αρνηθεί οποιαδήποτε συμπεριφορά προέρχεται από κάποιον άλλον και το κάνει να νιώθει άβολα, ακόμα και αν είναι μέλος της οικογένειάς του.

Μέχρι 9 ετών

Σε ένα παιδί μέχρι 9 ετών διευκρινίζουμε με περισσότερες λεπτομέρειες τις διαφορές ανάμεσα στα δύο φύλα και τον τρόπο αναπαραγωγής. Του μαθαίνουμε τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, στις σχέσεις και τον αυτοσεβασμό.

Μέχρι 12 ετών

Σε ένα προ-έφηβο μέχρι 12 ετών αναφερόμαστε για τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που θα συναντήσει. Θα πρέπει να το βοηθήσουμε σε θέματα που θα έχει για την εικόνα του σώματός του, αλλά και σε βιολογικές αλλαγές που θα συναντήσει (περίοδος, ονείρωξη, αλλαγές στο σώμα, στη φωνή κ.λπ). Ακόμα, θα πρέπει να μας νιώθει ανοιχτούς στο να συζητήσει μαζί μας ανησυχίες του, προβληματισμούς του, απορίες του.

Μέχρι 18 ετών

Σε ένα έφηβο μέχρι 18 ετών καλό θα ήταν να μας νιώθει δίπλα του, να είμαστε ανοιχτοί να το ακούσουμε, να το συμβουλεύσουμε, να μοιραστούμε μαζί του εμπειρίες και απόψεις, όσο αυτό είναι εφικτό. Στόχος μας είναι να νιώθει ότι μπορεί να επικοινωνήσει ουσιαστικά μαζί μας, να μας εμπιστευτεί και να μας νιώθει δίπλα του.

Οι γονείς και οι παιδαγωγοί αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά και μέσω μηνυμάτων, και στάσεών μας αποτελούμε παράδειγμα προς μίμηση για αυτά.

Στο εν λόγω άρθρο εκτός από γονείς αναφέρθηκα και σε παιδαγωγούς, καθώς ο ρόλος τους είναι καταλυτικός και δύσκολος, αν λάβουμε υπόψη μας ότι δεν υπάρχει μάθημα σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία.

Αν και όλοι αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα και την καθοριστική επίδραση της διαδικασίας ενημέρωσης των παιδιών γύρω από τη σεξουαλικότητα, κανείς δεν αναλαμβάνει μια ουσιαστική πρωτοβουλία προς αυτήν την κατεύθυνση, όσον αφορά στους κρατικούς φορείς.

Έτσι, αν δε σημειωθεί κάποια ανατροπή της παρούσας κατάστασης, θα εξακολουθεί να υπάρχει μια επικίνδυνη, για τα παιδιά και τους εφήβους, κατάσταση. Η άγνοια και η σιωπή μόνο αρνητικά αποτελέσματα μπορεί να έχει, ειδικά στην εποχή μας που χαρακτηρίζεται από έκπτωση αξιών. Η σεξουαλική αγωγή είναι μείζονος σημασίας, και πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους υπεύθυνους φορείς, εκτός από τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η οικογένεια.

Τέλος, υπάρχουν κατάλληλα βιβλία, αλλά και τρόποι με τους οποίους μπορούμε να μιλήσουμε για το θέμα αυτό στα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία στην οποία βρίσκονται.

---

Γράφει η Μανιού Μαρία Σύμβουλος ψυχικής υγείας – Ψυχοθεραπεύτρια, GLUK ambassador του Facebook Group Greek Ladies in the UK

---

 

Πηγή: missormadam.gr