ΕΙΡΗΝΗ ΜΠΑΜΠΑΡΟΥΤΣΗ

Ph. D. Κλινική Διαιτολόγος - Αθλητική Διατροφολόγος Διδάκτωρ Χαροκοπείου Πανεπιστημίου Αθηνών Υπεύθυνη Διαιτολογικού Γραφείου «θερμίδα» Επιστημονική Συνεργάτης ΣΕΓΑΣ

11 Oct, 2022

Συναισθηματική Υπερφαγία σε Παιδιά & Εφήβους

Η συναισθηµατική υπερφαγία συνήθως ξεκινά στην εφηβεία ή την πρώιμη ενήλικη ζωή και µπορεί να γίνεται ενσυνείδητα ή ασυνείδητα, ενώ εκτιµάται ότι είναι η συχνότερη διατροφική διαταραχή.

Η υπερβολική κατανάλωση τροφής που παρατηρείται σε ορισµένα παιδιά - εφήβους, µπορεί να οφείλεται στη δυσκολία του ίδιου να αντιµετωπίσει κάποια αρνητικά συναισθήµατα ή συναισθήµατα που είναι πρωτόγνωρα ή /και άβολα για εκείνο. Συναισθήµατα όπως το στρες, το άγχος, ο θυµός, η λύπη, η στενοχώρια, ο έρωτας, η απογοήτευση, η µοναξιά, η πλήξη, η έλλειψη αγάπης είναι δύσκολα να τα διαχειριστούν οι ενήλικες, πόσο µάλλον τα παιδιά στην εφηβεία. Μπορεί επίσης να ξεκινήσει µετά από ένα τραυµατικό γεγονός ή απώλεια.

Η αµηχανία και η ανησυχία που προκαλείται στο παιδί πολύ συχνά «καλύπτονται» από την υπέρµετρη κατανάλωση φαγητού, µε αποτέλεσµα ο έφηβος να τρώει ανεξέλεγκτα και σε µεγάλες ποσότητες, αυξάνοντας έτσι σηµαντικά τη θερµιδική του πρόσληψη και κατ΄επέκταση το σωµατικό του βάρος. Η συναισθηµατική υπερφαγία έχει φανεί ότι συνδέεται άρρηκτα µε την κατανάλωση γλυκών, λιπαρών τροφών, µε πολύ αλάτι και συνήθως υψηλής επεξεργασίας και τη µη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Τα άτοµα που χρησιµοποιούν το φαγητό σαν αντιστάθµισµα σε αρνητικά συναισθήµατα σύµφωνα µε τους επιστήµονες, τείνουν να είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα και δεν µπορούν να ελέγξουν εύκολα το σωµατικό τους βάρος.

Αρκετά συχνά, ύστερα από κάποιο υπερφαγικό επεισόδιο κυριαρχούν αρνητικά συναισθήµατα στο παιδί όπως τύψεις, ντροπή, επηρεάζοντας έτσι την αυτοεκτίµηση του. Έτσι, δηµιουργείτε ο φαύλος κύκλος της υπερφαγίας, ένας κύκλος που παρουσιάζεται σε όλους τους εθισµούς (π.χ. αλκοόλ, κάπνισµα, ναρκωτικές ουσίες).

Στη περίπτωση που αντιληφθείτε ότι το παιδί καταφεύγει στην υπερφαγία λόγω διαφόρων συναισθηµατικών καταστάσεων που ενδεχοµένως καλείται να διαχειριστεί και αδυνατεί, προσπαθήστε να το πλησιάσετε και να το παροτρύνετε να ανοιχτεί σε εσάς, σε κάποιο φίλο που εµπιστεύεται ή σε κάποιο ειδικό της κατάστασης παιδοψυχολόγο και να εξωτερικεύσει τα συναισθήµατα που βιώνει, να συζητήσει τις σκέψεις και τις ανησυχίες του.

Σηµαντικός αποδεικνύεται ο ρόλος των γονέων, που καλούνται να ελέγξουν όχι µόνο τη διατροφή των παιδιών τους, αλλά και να δίνουν οι ίδιοι το καλό διατροφικό πρότυπο.

Επίσης, εναλλακτικοί τρόποι διαχείρισης της κατάστασης από το ίδιο το παιδί συµβάλλουν στην αντιµετώπιση, µιας και µπορούν να βοηθήσουν “το µυαλό του να ξεφύγει”, από το πρόβληµα αλλά και από το φαγητό, όπως ο χορός, κάποιο άθληµα ή κάποιο νέο χόµπι, µία βόλτα, η ανάγνωση βιβλίου. Μερικοί ειδικοί προτείνουν ολιστικά και καινοτόµα προγράµµατα συµπεριφορών υγείας στο σχολείο, τα οποία ισχυρίζονται ότι µπορεί να συµβάλλουν στην υιοθέτηση συνηθειών σωστής διατροφής και άσκησης, αλλά και στην αποφυγή ανθυγιεινών συµπεριφορών.

Η συναισθηµατική υπερφαγία χρειάζεται τόσο την ψυχική υποστήριξη, όσο και την ενίσχυση από διατροφολόγο. Ο ψυχολόγος θα βοηθήσει στη νοηµατοδότηση και στην αναζήτηση των δυσλειτουργικών µοτίβων, ενώ ο διατροφολόγος καλείται να ενισχύσει τη δουλειά του ψυχολόγου και να εξασκήσει τον άνθρωπο στην ενσυνείδητη διατροφή, να τον εκπαιδεύσει στη διατροφική αξία των τροφίµων και να του µάθει να κοιτάει πόσο θρεπτικά είναι τα τρόφιµα και όχι το πόσες θερµίδες έχουν.